Choga Zanbil – trzy tysiące lat historii przysypane piaskiem Iranu

Przez kilka tysięcy lat, ziggurat Choga Zanbil pogrzebany był w piaskach pustyni a to, że na powrót wrócił na mapy zawdzięczamy przypadkowi. W 1935 roku kiedy na terenie Iranu prowadzono poszukiwania ropy, z samolotu wypatrzono w piaskach pustyni dziwny kształt. Dawna świątynia, znów wróciła do ludzi.

Tym razem Czoga Zanbil jako atrakcja turystyczna. Taki obrót sprawy zapewne nawet nie śnił się ponad trzy tysiące lat temu Elamitom, budowniczym świątyni. Ziggurat najlepiej oglądać o zmroku. Po pierwsze dlatego, że słońce nie praży już niemiłosiernie i nie trzeba szukać cienia, którego w okolicy zresztą nie ma. Po drugie gliniane cegły świątyni Elamitów wyglądają najlepiej w promieniach zachodzącego słońca.

W drodze do świątyni Czoga Zanbil

O tym jako dotrzeć do Choga Zanbil, zacząłem myśleć na schodkach zamkniętego sklepu z telefonami. Ale ponieważ turysta w Iranie nie może być za długo sam, dlatego momentalnie zjawił się koło mnie mężczyzna, który zaoferował pomoc, bo pewnie się zgubiłem. Po chwili zjawił się właściciel sklepu, a następnie jeszcze jego kolega. I oczywiście każdemu z nich musiałem od nowa tłumaczyć, dlaczego Iran i dlaczego teraz tu akurat jestem. Że chcę do starożytnej świątyni Elamitów, która jest tuż obok. I jak na zawołanie kolega sprzedawcy telefonów stwierdził, że on ma kolegę, który ma samochód i wieczorem pojedziemy. Faktycznie koło 17 chłopaki zjawili się w umówionym miejscu i uzbrojeni w słonecznik do łuskania, którym zabijaliśmy czas i chwile, kiedy oni w słownikach szukali angielskich słów, albo ja słów w Farsi… pojechaliśmy do Czoga Zanbil.

Niestety podróż nie obyła się bez ofiar. Co prawda hamowaliśmy gwałtownie ale jednak kozioł stał się kozłem ofiarnym i przyłożył głową w zderzak samochodu. Pewnie wina leży po obydwu stronach, bo my jechaliśmy dość szybko, a pasterz pędził swoją trzodę po ulicy, ale nie zmienia to fakty, że tej nocy zapewne na kolacje było mięso. Kozioł ofiarny. Masywna sylwetka zigguratu góruje nad płaską okolicą, odcina się jak góra na tle nieba. Bo też w sumie jest sztuczną górą zbudowaną przez człowieka, który jak widać już od zarania ludzkości lubił zmieniać krajobraz.

Nie mając naturalnych gór, zbudował sobie własną i to trzy tysiące lat temu! Budowla powstała w 1250 roku przed naszą erą i czczony był tu bóg Inshushinak. Podobną „górkę”, ale o innych proporcjach i z innej religii widziałem w birmańskim Mingun. Sejm sejm, bat diffrent jak to mawiają w Azji. Panowie strażnicy wydają się być bardzo znudzeni pilnując budowli, której i tak nikt przecież nie wyniesie, ale którą odwiedza ledwie garstka turystów każdego dnia. Turyści przyszli, jakaś atrakcja jest, coś się dzieje! 🙂

Oglądając Czoga Zanbil – tysiące lat dawno minionej historii

Obeszliśmy potężną budowlę dookoła, co zajmuje trochę czasu, bo podstawa kwadratu ma ponad 100 metrów długości. Warto wytężać wzrok, bo jeśli się dobrze przypatrzymy, to znajdziemy takie cegły, na których wyryto jedno z pierwszych pism, wymyślonych przez człowieka. Niestety nie można wejść na samą górę kilkupiętrowej świątyni. Tak jak kiedyś ostatnie piętro dostępne było tylko dla uprzywilejowanych, tak teraz kasta uprzywilejowanych jeszcze się zawęziła. Do strażników i zapewne naukowców, którzy posiadają klucz do bram, prowadzących na górne tarasy. Jako zwykły turysta mogłem co najwyżej pobiegać dookoła poziomu parteru. Pora była wracać i zmierzyć się z kolejnym trudnym zadaniem. Jak zmusić mojego ochotniczego przewodnika i dobroczyńcę, do zwrotu kosztów paliwa. Nie było łatwo, bo ta’arof był celebrowany, ale z sukcesem udało mi się dopiąć swego.

Wilk syty, owca cała i tylko kozioł był ofiarą losu.